1 Osmanlı’da halkın ilk defa yönetime katılması,1.Meşrutiyet
2. Osmanlı’da Parlamenter sisteme ilk defa geçilmesi.1. Meşrutiyet
3. Osmanlıda Anayasal düzene ilk defa geçiş,1.Meşrutiyet
4. Türk tarihinin ilk Anayasası, Kanun-u Esasi, 1876
5. Türk siyasi tarihinin ilk partisi, İttihat Terakki -1907
6. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi, Ahrar- 1908
7. Osmanlıda rejime karsı çıkan ilk isyan, 31 Mart isyanı–1909
8. Ordunun ilk defa yenilikleri koruduğu olay, 31 Mart isyanı, Hareket ordusu
9. Meclis kararıyla görevden alınan ilk padişah, II. Abdülhamit,1909
10. Türk siyasi tarihinde ilk çok partili yaşam, II. meşrutiyet
11. Osmanlının Kuzey Afrika’da kaybettiği ilk toprak, Cezayir 1830 Fransa
12. Osmanlının kuzey Afrika da kaybettiği son toprak, Trablusgarp, 1912 Uşi Ant.
13. M. Kemalin ilk görev yeri Şam, V. Ordu, kurmay yüzbaşı
14. M. Kemalin ilk katıldığı savaş, Trablusgarp, 1911–12
15. Birinci Balkan savaşında Osmanlıya ilk saldıran devlet, Karadağ
16. İkinci Balkan savaşında ilk çatışma, Sırbistan-Bulgaristan
17. M. Kemalin katıldığı balkan savaşı, II. Balkan savaşı
18. Osmanlının izlediği ilk siyaset Osmanlıcılık
19. Osmanlının izlediği son siyaset Türkçülük
20. Birinci Dünya savaşını ilk başlatan devlet Avusturya-Macaristan
21. Birinci Dünya savaşı öncesinde ilk oluşan grup, Üçlü İttifak–1882(Almanya-Avusturya-İtalya), üçlü itilaf ise1907(İngiltere-Fransa-Rusya)
22. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen itilaf devleti, Japonya 1914 Ağustos-Kasım arası savaştı.
23. Birinci Dünya savaşında saf değiştiren itilaf devleti, İtalya–1915
24. Birinci Dünya savaşına en son katılan ittifak devleti, Bulgaristan -1915
25. Birinci Dünya savaşına en son katılan itilaf devleti, Yunanistan 27 Nisan 1917
26. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen ittifak devleti, Bulgaristan-Selanik ateşkesi 29 Eylül 1918
27. Birinci Dünya savaşından en son çekilen ittifak devleti, Almanya, Redhondes Ateşkesi
28. Birinci Dünya savaşında ilk barış, Almanya ile Versay, 1918
29. Birinci Dünya savaşında son barış, Osmanlı, Sevr 1920
30. Birinci Dünya savaşında ilk açtığımız cephe, Kafkas Cephesi, 22 Aralık 1914
31. Birinci Dünya savaşında son açılan cephemiz, Suriye-Filistin, 1918–1917
32. Birinci Dünya savaşında ilk kapanan cephemiz, Çanakkale,1916 Ocak
33. Birinci Dünya savaşında son kapanan cephemiz, Yemen-Hicaz
34. Tank, uçak denizaltı, makineli tüfek ve zehirli gazlar ilk olarak I. Dünya Savaşında kullanıldı.
35. Birinci Dünya savaşında başarılı olduğumuz tek cephe, Çanakkale Cephesi
36. İstanbul un ilk defa (fiilen) işgali, 13 Kasım 1918
37. Mondros’tan sonra yapılan ilk işgal, 3 Kasım 1918, Musul
38. Türk halkının işgallere karşı ilk tepkisi, Direniş Cemiyetleri kurmak.
39. İlk kurulan direniş cemiyeti, Trakya Paşa eli Cemiyeti, 15 Aralık 1918
40. Kuvay-ı Milliye ilk olarak, Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı ortaya çıktı.
41. İşgallere karşı ilk direniş, Hatay-Dörtyol, Kara Hasan Paşa
42. Yunanlılara ilk kurşun, Hukuk-u Beşer Gazetesi Yazarı Hasan Tahsin
43. Türk milli mücadelesinin haklılığını gösteren ilk uluslar arası belge, Amiral Bristol Raporu
44. Mustafa Kemal’ in resmi görevine ilk kez ters düşmesi, Havza Genelgesi
45. İlk defa Mondros ve itilaf devletlerine açıkça karşı çıkma, Havza Genelgesi
46. İlk defa Osmanlı hükümetine açıkça karşı çıkma, Amasya Genelgesi
47. Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminin ilk defa belirlendiği genelge veya belge Amasya Genelgesi
48. Ulusal Egemenlik temeline dayalı bir devlet düzeninden ilk defa bahsedilmesi, Amasya Genelgesi
49. Ulusal hareketi fiiliyata döken ilk resmi belge, Amasya Genelgesi
50. Manda ve himaye ilk kez, Erzurum Kongresinde reddedildi.
51. Ulusal Egemenliğin koşulsuz ve kesin olarak sağlanacağı ilk kez, Erzurum Kongresinde belirlendi.
52. Temsil Heyeti ilk kez Erzurum kongresinde oluşturuldu, 9 kişilik.
53. İlk kez mili sınırlardan Erzurum Kongresinde bahsedildi.
54. Amasya Genelgesinin esasları ilk kez Erzurum Kongresinde karara dönüştü.
55. İstanbul Hükümetine karşı geçici bir hükümet kurulması gerektiği ilk defa Erzurum Kongresinde söylendi.
56. M. Kemalin sivil olarak yaptığı ilk faaliyet, Erzurum Kongresidir.
57. M. Kemalin başkanlık yaptığı kongreler, Erzurum ve Sivas Kongreleridir.
58. ilk ve tek milli kongre, Sivas Kongresi
59. Manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi, Sivas Kongresi
60. Kurtuluş savaşını tek elden yönetmek için yapılan siyasi örgütlenmede ilk büyük adım, Sivas Kongresi
61. Temsil heyetinin ilk Yürütme görevi, A. F. Cebesoy’u Batı Cephesi Komutanlığına ataması.
63. İlk bölgesel kongre- Balıkesir Kongresi–27 Haziran1919
64. Batı cephesi ilk olarak Balıkesir –Alaşehir Kongresi ile oluşturuldu. Temmuz ve Ağustos 1919
55. Batı Cephesi Kuvay-i Milliye birliklerine atanan ilk komutan, A.F.Cebesoy
66. Temsil Kurulunun bir hükümet gibi hareket ettiğini gösteren ilk gelişme, Sivas Kongresi.
67. Temsil Kurulunun ilk yürütme görevini yapması, A.F.CEBESOY’UN Sivas Kongresinde Batı Cephesi Kuvay-i Milliye Birlikleri Komutanlığına atanması.
68. Temsil Kurulunun ilk siyasi başarısı Sivas Kongresinden sonra Damat Ferit hükümetinin düşürülmesi
69. İlk milli mücadele gazetesi, İrade-i Milliye Sivas’ta, daha sonra Ankara’da ismi Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilecektir.
70. İstanbul Hükümetinin temsil heyetini resmen tanıması, Amasya Görüşmeleri
71. M. Kemalin ilk milletvekilliği yaptığı yer, Erzurum, Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyesi
72. Ulusal sınırlarımızın kesin olarak belirlenmesi, Misak-i Milli -28 Ocak 1920
73. İstanbul’un fiilen işgali, 13 Kasım1918
74. İstanbul’un resmen işgali,16 Mart 1920
75. M. Kemal I. TBMM’ ye Ankara Milletvekili olarak katıldı.
76. İlk TBMM- 23 Nisan 1920–1 Nisan 1923 arasıdır.
77. Birinci TBMM ye karşı çıkan en uzun süreli ayaklanmalar, Azınlık İsyanları
78. TBMM’nin çıkardığı ilk kanun, Ağnam Kanunu
79. Kurtuluş Savaşında ilk askeri cephemiz, Doğu Cephesidir.
80. TBMM’ nin uluslararası alandaki ilk siyasi başarısı, Gümrü Antlaşmasıdır.
81. Ankara ‘da büyükelçilik açan ilk devlet, Gürcistan
82. Kapitülasyon hakkından vazgeçen ilk devlet, Sovyet Rusya, Moskova antlaşması.
83. Düşman işgalinden ilk kurtulan ilimiz, Maraş, 10 Şubat 1920
84. TBMM’nin açılmasından önce kurtulan iki şehrimiz, Maraş ve Urfa dır.
85. TBMM’nin ilk askeri zaferi, Gümrü Antlaşmasıdır.
86. TBMM’nin kurduğu düzenli ordunun ilk askeri zaferi, I. İnönü
87. Yeni Türk devletinin ilk anayasası, 20 Ocak1921, Teşkilat-ı Esasiye
88. İtilaf devletlerinin TBMM ‘yi hukuken ilk defa tanıması, Londra Konferansı
89. TBMM ‘yi tanıyan ilk büyük Avrupalı devlet, SSCB
90. TBMM ‘yi tanıyan ilk İslam devleti, Afganistan
91. TBMM yi tanıyan ilk itilaf devleti, Fransa
92. Misak-ı Milliden verilen ilk taviz, Moskova ant. İle Batum
93. Son savunma savaşımız, Sakarya
94. Doğu sınırımıza kesinlik kazandıran antlaşma, Kars Ant.
95. TBMM’nin savaş yapmadan kurtardığı bölgeler, Mudanya ile İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya
96. Laikliğe geçişte atılan ilk adım, Saltanatın Kaldırılması 1922
97. Türkiye Cumhuriyeti’nde 23 Nisanın ilk defa resmi ve milli bayram olarak kutlanması, 1921
98. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Halkevleri,1932
99. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Köy Enstitüsü,1941
100.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı, Atatürk 1923, 4 kez cumhurbaşkanlığı yaptı
101.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, İsmet Paşa 1923
102.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Meclis Başkanı, Fethi Okyar 1923
103.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Genelkurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak, 1923
104.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Siyasi Partisi, C.H.F. 1923
105.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Muhalefet Partisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1923
106 Ordunun ilk defa siyasetten ayrılması,19 Aralık 1924
107.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk çok partili seçim,1946 seçimleri
108.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk gizli oy açık sayımlı seçim, 1950
109.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk tek dereceli seçim, 1946 seçimleri
110.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sağlık Bakanlığı,1920
111.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Yüksekokulu, Ankara Hukuk Mektebi
112.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk özel Bankası, İş Bankası 1924
113.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk planlı kalkınma dönemi I. Beş yıllık kalkınma planı 1934
114.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Türkçe Hutbe, 1928
115.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Türkçe ezan 1931–33 arası Bursa, Bursa olayı çıktı
116 Türkiye Cumhuriyeti’nin dâhil olduğu ilk uluslararası kuruluş, Milletler Cemiyeti
117.Türk kadınına verilen ilk hak, Eğitim Hakkı, 1924
118.Türk kadınının ilk defa siyasal haklarına kavuşması,1930
119.Türkiye’de ilk televizyon yayını,1968
120. THY’ nin ilk yurtdışı uçuşu,1947
121. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Asfalt yol yapımı, 1938
122.TBMM ve Misak-ı Milli’yi ilk tanıyan devlet, Ermenistan 3 Aralık 1920, Gümrü Ant.
123.Halkoyuna sunulan ilk Anayasa, 1961 Anayasası
124.Türkiye’de ilk radyo yayını, 1927
125.En uzun süre işgal altında kalan şehir, İstanbul,13 Kasım 1918–6 Ekim 1923
126.Türkiye’nin ilk büyükelçilik açtığı yer, Moskova, Ali Fuat Cebesoy
127.Türkiye’de ilk nüfus sayımı,1927


FARKLI BİR ANLATIM AŞAĞIDA YER ALMAKTADIR

Osmanlı Devleti’nin tümüne yönelik yapılabilecek işgalin ilk belirtisi Mondros Ateşkes Atlaşması’nda (30 Ekim 1918) ortaya çıkmıştır.

Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti fiilen ortadan kalkmıştır.

Yurdun işgal edilmesine karşı Osmanlı Devleti’nin kayıtsız kalmasına karşı Türk Milleti’nin ilk tepkisi Mahallî Kurtuluş Cemiyetleri kurmak olmuştur.

İtilaf Devletleri’nin ilk olarak kontrol altına aldıkları yer Marmara ve Boğazlar bölgesidir.

İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesi ilk defa Paris Konferansı’nda kararlaştırılmıştır. (18 Ocak 1919)

İlk kez ülkeye karşı saldırılara silâhla karşı koyma kararı İzmir Müdafaa-i Hukuk Kongresi’nde kabul edilmiştir.

Kuvay-ı Milliye hareketi ilk defa Yunan işgaline karşı kuruldu.

Manda ve himaye fikri ilk defa Paris Konferansı’ndan sonra İtilaf Devletleri tarafından ortaya atıldı.

İşgallere karşı kurulan ilk cemiyet, Trakya-Paşaeli Cemiyeti’dir.

İşgallere karşı ilk tepki protesto ve mitingler düzenlenerek yapıldı.

Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşı mücadelesini halka anlatmak için İlk Mitingi 25-30 Mayıs 1919’da Havza’da düzenlemiştir.

Batıdaki cemiyetler ilk defa Balıkesir Kongresi’nde birleştirilmiştir.

İlk defa millî mücadelenin haklılığı ulus-lar arası bir heyet tarafından hazırlanan Amiral Bristol Raporu’yla ortaya çıkmıştır.

İşgallere karşı ilk direniş Güney Cephesi’nde, Fransızlara ve Ermenilere karşı 19 Aralık 1918’de Dörtyol’da oldu.

İşgallere karşı ikinci direniş İzmir işgali sonrası Batı Anadolu’da olmuştur.

Batıda ilk cephe Ayvalık’ta açılmıştır.


B ) KONGRELER

Vatanın bütünlüğü’nün ve milletin ba-ğımsızlığının tehlikede olduğu, milletin varlığını yine milletin azmi ve kararı kurtaracağı ilk defa Amasya Genelgesi’nde belirtilmiştir. (22 Haziran 1919)

İlk defa millî bir heyetin kurulmasının gerekliliğine Amasya Genelgesi’nde karar verilmiştir.

Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, yöntemi ve amacı ilk defa Amasya Genelgesi’nde belirtilmiştir.

Türk Milleti’ne millî egemenliğini eline alması amacıyla ilk defa Amasya Genelgesi’nde çağrıda bulunulmuştur.

Osmanlı Devleti’nin Türk Milleti’ne olan sorumluluklarını yerine getiremediği ilk defa Amasya Genelgesi’nde kamuoyuna duyurulmuştur.

İlk defa Temsil Heyeti’nin kurulmasına Amasya Genelgesi’nde karar verilmiştir.

Amasya Genelgesi ilk defa askerî ve mülkî erkana duyurulmuştur.

Amasya Genelgesi Mustafa Kemal’in ilk yayınladığı ilk ihtilâl bildirisidir.

Mustafa Kemal’in yaptığı ilk siyasî kuruluş Heyet-i Temsiliye’dir.

Manda ve himaye kabul edilemez maddesiyle ilk defa millî egemenliğin gerçek-leştirileceğine Erzurum Kongresi’nde karar verilmiştir. (23 Temmuz 1919)

İlk defa Kuvay-ı Milliye deyimini Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kullanmıştır.

İlk kez bölgesel bir temsil heyeti Erzurum Kongresi’nde oluşturulmuştur.

İlk kez hükümet kurma fikri Erzurum Kongresi’nde ortaya atılmıştır.

Vatanın bütünlüğünü ilgilendiren kararlar ilk kez Erzurum Kongresi’nde alınmıştır.

Misak-ı Millî düşüncesinin ortaya atıdığı ilk siyasî teşekkül Sivas Kongresi’dir.

Mahalli kurtuluş cemiyetleri tüm yurdu kapsayacak şekilde birleştirilmesi ilk kez Sivas Kongresi ile olmuştur.

Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın en önemli hizmeti, Erzurum ve Sivas Kongrelerinde kabul edilen barış şartlarını öngören Misak-ı Millî’yi (Millî Yemin’i) olağanüstü şartlara rağmen kabul ve ilân etmesidir. (12 Ocak 1920)


TBMM VE SONRASI

T.B.M.M. ilk DEFA 23 Nisan 1920’de açıldı.

İlk meclis başkanı ve hükümet başkanı Mustafa Kemal’dir.

İlk Anayasa 20 Ocak 1921’de (Teşkilât-ı Esasiye) kabul edildi.

İlk T.B.M.M. mebusları, yapılan seçimler ile son Osmanlı Meclis-i Mebusan üyesi olarak millî mücadeleye katılan üyelerden oluşmaktadır.

T.B.M.M. Hükümeti ayaklanmalara karşı aldığı ilk önlem Hıyanet-i Vataniye Kanu-nu’nu çıkarmasıdır. (29 Nisan 1920)

Amasya Görüşmesi ile İstanbul Hükü-meti millî mücadeleyi ilk defa resmen tanımıştır.

T.B.M.M.’nin ilk askerî başarısı Ermenistan Savaşı’dır.

T.B.M.’nin ilk siyasî başarısı Gümrü Antlaşması’dır. (3 Aralık 1920)

Düzenli ordularla yapılan ilk savaş I. İnönü Savaşı’dır.

T.B.M.’ni ilk defa tanıyan ve siyasî ilişkiler kuran devlet Afganistan’dır.

I. İnönü Savaşı’ndan sonra T.B.M.M. ilk defa Sovyet Rusya ile 16 Mart 1921’de Moskova Dostluk Antlaşması’nı imzalamıştır.

Moskova Antlaşması’yla ilk defa bir Avrupa devleti Misak-ı Millî’yi tanıdı ve kapitülasyonların kaldırılmasını kabul etti.

Doğu sınırımız ilk defa Kars Antlaşması ile kesin olarak belirlendi. (13 Ekim 1921).

T.B.M. Hükümetiyle ilk anlaşma imzalayan İtilâf Devleti Fransa’dır. (Ankara Ant-laşması 20 Ekim 1921) Ve bu antlaşma ile güney sınırımız belirlenmiştir.

Anadolu’dan çekilen ilk devlet İtalya’dır.

Afyon, Eskişehir ve Kütahya savaşları Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son yenilgisidir.

Mustafa Kemal ilk defa Eskişehir-Kütah-ya Savaşı’ndan sonra T.B. M.M. tarafından Başkomutanlığı getirilmiştir.

Mustafa Kemal’in Başkomutan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya Meydan Muharebesi’dir. (23 Ağustos-13 Eylül 1921) . Yunan ordusu savunmaya, Türk ordusu da savunmadan taarruza geçmiştir.

T.B.M.M. ordularının ilk taarruz harekâtı Büyük Taarruz’dur.(26-30 Ağustos 1922)

İtilâf Devletleri’nin tümüne birden Misak-ı Millîyi ve tam bağımsızlığımızı ilk defa Lozan Antlaşması ile kabul ettirdik. (24 Temmuz 1923) .

İlk genelkurmaybaşkanı Mareşal Fevzi Çakmak’tır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’dir.

T.C. ilk başbakanı İsmet İnönü’dür.

Kurulan ilk siyasî parti Cumhuriyet Halk Fırkası’dır.

İlk muhalefet partisi Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’dır.